Ahşap | Sözlük

Ahşap Teknik Terimler Sözlüğü

A

Ağaç Koruma: Ağacı yıkımlayan bitki, böcek, kurtçuk vb. zararlılardan ve yangından korumak için kimyasal maddeler sürme veya emdirme işlemi (emprenye).

Ağaç Kurdu: Ağaç gövdesini besin olarak kullanıp, içten yıkımlayan kurtçuklara verilen genel ad.

Ağaç Kurutma:Doğal ya da yapay yöntemlerle ağacın bünyesindeki suyu buharlaştırmak,nemini azaltmak.

Ağaç Oymacılığı: Ağaç üzerine çizilen bir şekli, özel olarak hazırlanmış olan kesici aletlerle uygun yerlerini çıkarttıktan sonra şekillendirme sanatıdır.

Ağaç Testereleri: Tahta dilme, sunta ve kontrplak gibi ahşap malzemelerin kesiminde kullanılır. İnce, orta ve kalın dişli çeşitleri vardır. Pala, çekme, balıksırtı, farekuyruğu, kıl testere gibi isimlendirilirler.

Ağaç Vidası:Ağaç parçalarının sökülebilir biçimde birbirine bağlanmasına yarayan ucu burgulu yardımcı gereçlerdir.

Ağaç Mobilya:Oturma, yemek yeme, çalışma, yatma vb.işlerin yapılmasında kolaylık ve rahatlık sağlayan, parçalarının büyük çoğunluğu masif, lifli,yongalı ve tabakalı ağaç malzemeden yapılan,taşınabilir veya sabit olarak kullanılan eşya.

Ahşabın Korunması: Ahşap ürünlerin uzun süre kullanılabilmesi için belirli zamanlarda temizlenip boya ve cilalanması gerekir.

Ahşap Kapı: Tamamen ağaçtan imal edilen kapı türüdür.

Ahşap Kaplama:Sert ağaçlardan elde edilen ve 0.4,0.5 veya 1 mm veya 1mm kalınlığında kesme,soyma veya biçme yöntemiyle elde edilen çok ince ahşap levhalara denir.

Ahşap Kaplama Mobilya:Sunta veya mdf gibi malzemelerin yüzeyine ahşap kaplama yapıştırılarak üretilen mobilyalardır.

Ahşap Konstrüksiyon:Bir çerçeve içinde yanyana dizilen veya bir ızgara meydana getiren ağaç çıtaların veya karton peteğin iki yüzüne kontrplak veya suni tahta levhası yapıştırılarak imal edilmiş tabladır.

Ahşap Masif: Ağaç kesildikten sonra ham tomruktan biçilerek elde edilen ahşaba denir.

Ahşap Tokmak: Çekiç maksatlı kullanılan, iskarpilelere çekiç gibi vurularak desene şekil kazandırılır, oyma işlemi yapılmış olur. Sert dokulu ağaçlardan yapılır.

Ahşap: İnce tüpleri andıran hücrelerin bir araya gelmesiyle oluşmuş organik gerece verilen isimdir.

Alem: Sancak anlamına gelen aylı madeni tepelik.

Amber Ağacı: Açık kahverengi yüzeyde koyu çizgili görüntü veren ve cevizi andıran bir tür ağaç.

Amerikan Kapı:Köknar ağacından yapılan serenlerin bir üst bir alt başlıkla çatılmasıyla meydana gelen çerçevenin içinepetekdolgu kağıdının konması ve panel denilen baskı yüzeylerin önlü arkalı olarak sıcak preste preslendikten sonra dört tarafının temizlenmesi sonucu elde edilen kapıdır.Kapının yüzeyine kaplanan baskılı panelin ilk olarak Amerika’dan gelmesi nedeniyle bu isim verilmiştir.Günümüzde genellikle bu tip kapılar mdf kullanılarak imal edilmektedir.

Arabesk: Birbiri içine girip çıkan hat ve eğrilerin meydana getirdiği bezeme biçim.

Ardak:Ağaçta mantarların oluşturduğu bir tür çürüme başlangıcı.Genellikle kayın,kırmızı gürgen ve kızılağaçta kahverengi ya da kül rengi lekeler halinde belirir.

Ardaklanma: Yapraklı ağaçların odununda kesimden sonra iki safhada oluşan ve ikinci safhada mantarlar tarafından meydana getirilen çürüklüktür.

Armut Ağacı: Kırmızıya çalan açık ya da koyu kahverengi, hava kurusunun özgül ağırlığı 0.75 gr/cm3 olan veaynı adlı meyve ağacından elde edilen kereste. Mobilya yapımında tercih edilir.

Aynalık: Minberlerin kapı üst kısmı, genellikle kitabelerin yer aldığı bölüm, taç altı.

 

B

Balık Tutkalı: Balık endüstrisi artıklarından üretilen, yavaş kuruyan fakat bağlama gücü yüksek yapıştırıcı.

Balmumu  Cilası:  Yalnız  balmumu  ve  terebentinle  hazırlanan  geleneksel  bir  cila  türüdür. 

Bambu:Tropikal menşeli dayanıklı ve esnek bir malzemedir, bambu malzemenin bine yakın çeşidi bulunmaktadır.

Baza: Mobilyanın uzunluğunca konulan darayak.

BeyazÇürüklük:Çam türü ağaçlarda lignin maddesinin mantarlarca yıkımlanması sonucu ortaya çıkan akçıl çürüklüktür.

Bezeme: Süsleme.

BezirYağı:Keten tohumunun sıkılmasından elde edilen,havadan oksijen alarak(oksidasyon)sertleşen bitkisel bir yağ türüdür.Ahşabın dış etkenlere dayanımını arttırmak için direk veya karışımlar içerisinde kullanılır.

Bileme Makinesi: Testere, bıçak, freze bıçağı vb. araçları bilemede kullanılan makine.

Bini Çıtası:Kapı,pencere gibi bölümlerin kanatları kapandığında kalan boşluğu örtmek üzere bu kanatların kenarına yapılançıkıntılı kısım veya taşkın çıta.

Budak Çürüğü:Kırılandalların budak yerlerinin temizlenip düzeltilmemesi halinde mantar ve nemin gövdede ilerleyip oluşturduğu çürüklük.

Budak: Yaşayan ağaçta dalın gövde içinde kalması sonunda oluşan silindirsel sert bölüm.

 

C

Cam Çivisi: Yaklaşık çapları 1 mm, boyları 1,5-2,5 cm arasında değişen ince ve başsız tel çivi.

Cermen Menteşe: Bina kapıları ile pencerelere takılan ve yaprakları menteşe uzunluğunun yarısı kadar olan, sacdan kıvrılarak yapılmış menteşe.

Cila Bezi:Cila,renklendirici ve bilimum bakım işlemi uygulamasında kullanılan yün ya da pamuktan dokunarak imal edilmiş boşluklu yapıda bir uygulama malzemesidir.

Cilalama: Ahşaba düzgün ve parlak bir yüzey kazandırmak için mekanik yöntemlerle uygulanan bitirme işlemidir. İşlem sırasında aşındırıcı ya da örtücü maddeler kullanılır.

Cumba:Herhangi bir ahşap malzemenin kenar kısımlarına verilen addır.Örneğin;kapıcumbası(kilidinolduğu kenar veya menteşelerin bağlandığıkenar)

Çapraz Geçme:Alıştırılan parçaların ya da kaplama eklerinin,birbirlerine göre dik konumda bulunmaları.

Çatal Çivi:Elektrik ve telefon kablolarını süpürgeliğe, kapı, pencere pervazı vb.ahşap yüzeylere tutturmakta kullanılan, iki ucu sivri,U biçiminde özel çivi.

                                              

Ç

Çatlama: Uygun olmayan kurutma sonucu ağacın boyu yönündeki lif ayrılması hali.

Çekme Oranı: Ağacın yaş ve kuru durumları arasındaki boyut farkının yüzde olarak değeri.

Çürütme:Bir tabla ya da tahtada nem alışverişi ile çalışmasını azaltmak,bazen de hafifletmek için daire testere ile kanallar açma işlemi.

 

D

Damar: Ağacın aynı mevsimde oluşan gözeler gurubunun, kesitlerde öbür gözelerden ayrı renkte görünüşü.

Demonte: Mobilyanın sökülüp takılır halde üretilmesi.

Denizlik: Pencerelerde yüzeyden süzülen yağış veya yoğuşmanın iç veya dış mekanda akacağıya datoplanacağı açılı yatay eleman.

Derz: İki yapı gereci, elemanı veya yapının iki bölüğü arasında kalan aralık, bitişke, fuga.

Dip Çıtası: Pencerelerde kasanın duvarla birleşim yerini örten çıta.

DiriOdun:Diriodun, canlı elemanlar içeren,fizyolojik aktivitesi bulunan,özoduna kıyasla daha açık renkli olan,özellikle yumuşak dokulu ağaçlarda böcek, kurt ve mantarlar tarafından besin olarak kullanılan kısımdır ve ağaç gövdesinde kabuk ile özodun arasında kalan kısımdır.

Dişi Zıvana: Zıvanalı birleştirmede ortası boşaltılan parçadaki eklenti yeridir.

DoğalKurutma:Kerestenin doğal havaakımı bulunan yerlere istiflenip bekletilerek kurutulmasıdır.

Doğrama:Bir yapının,kapı,pencere,raf,dolapgibiağaç,metal ya da plastik işlerine verilen ad.

DolapÇektirmesi:Elemanları gerektiğinde ayrılabilen mobilyaların çatılmasında kullanılan gereç. Dolgu:Cilalamada ahşabın çatlak,gözenek ve boşluklarının bir dolgu malzemesi ile doldurulduğu evre.

DöşemeciÇivisi:Özellikle mobilya döşemeciliğinde kullanılan büyük başlı, sivri uçlu ve siyah renkli çividir.

Düşen Budak: Çevresi ile bağlantısı zayıflayan ve bazı ağaç türlerinde kendiliğinden düşebilen budak. Ahşabın hizmet ömrünü azalttığı için düşenbudak içeren ahşaplar çok fazla tercih edilmemektedir.

Düz Başlı Vida: Tepesi düz olan vida türü.

 

E

Emprenye:Özel yöntemlerle ahşabın diri odununa çeşitli kimyasal maddelerin emdirilmesi işlemidir. Bu işlem ahşap malzeme işlenmeden önce bir kez uygulanırken ahşabın ömrünü en az 10-15 kat artırmaktadır.

Eskitme Amerikan Kapı:Örtücü boya ile boyandıktan sonra bu boyanın üzerine patine boyasının cila bezi ile sürülmesi sonrasında cila teli ile silinerek tekrar üzerine vernik atılması yöntemi ile imal edilen kapıdır.

Eşik:Kapılarda ve balkon kapılarında kanadın alt yatay kaydıyla birleşim sağlayan,kapalı konumdaki sağlamlığı ve yalıtımı artıran,zemin üzerinde yer alan yatay elemandır.

 

F

Fare Kuyruğu Testere: Ucuna doğru daralan, kalınca lamalı el testeresi.

Fırça: Bir yüzeye boya vernik vb. maddeleri sürmeye yarayan malzemedir.

Filato:Genellikle kaplamalı işlerde,yüzeyi süsleme amacı ile kullanılan tek ya da çok renkli dar,uzun gereç.

Formika:Kaplama amacıyla kullanılan;fenolformaldehit reçineye batırılmış ve yüzeyi yapay reçine ile kaplanmış birkaç kat kâğıttan oluşan malzemedir.

 G

Geçit-Geçme: Minberlerde çıta parçalarını birbirine geçecek şekilde bağlayan teknik.

Gergilik: Minber korkuluklarını bölen dikdörtgen çerçeve.

Girift Örgü:Şeritlerin bir sistem dahilinde birbirlerine dolanarak meydana getirdikleri su biçiminde ya da süslenecek alanı bütün halinde kaplayan çeşitli süsler.

Gomalak:Reçine benzeri doğal birüründür.İspirtoda erir ve sürüldüğü yüzeyde parlak,koruyucu bir katman oluşturur.

Gönyeburun: Uçları 45 derecelik açıyla kesilmiş iki parçanın dik açı meydana getirecek şekilde birleşmesi, gönye birleşme, gönye bitirme.

Güz Dokusu: Yaşayan ağaçta yazın oluşan ve güzün tamamlanan sert, sıkı dokulu bölüm.

 

H

Hampayı: Zıvanalı geçmeleri sağlamlaştırmak amacı ile, zıvanadan genellikle üçte biri oranında çıkarılan parça.

Hasır: Saz, kabuk, yaprak vb. bir bitki maddesiyle örülmüş taban veya tavan örtüsü.

HavaKurusuAğaç: Hiçbir zorlayıcı etken olmadan,ağacın açık havada olabildiği kadar kurumuş hali.

Hızar Makinası:Ağacı kesmeye yarayan elektronik cihazdır.Yapılması düşünülen objenin ilk ölçüve biçimlendirildiği yerdir.

Hidrolik Kaplama Presi: Sıkma eylemini hidrolik düzenle yapan kaplama yapıştırma makinesi.

High-Gloss: Parlaklığı 80 gloss üzeri olan yüzeylerdir.

 

İ

İlkbahar Dokusu: Yaşayan ağacın ilkbaharda oluşan, yumuşak ve gevşek dokulu bölümü.

İnce Tutkal: Uygun sıvılarla akıcılığı arttırılmış sıvı tutkal.

İnşaat Çivisi: Çapı 2-7 mm, boyu 4-20 cm arasında değişen, başlı ve tepesi tırtıllı çivi.

İpekMatCila:Bu cila ipeği andıran yarı parlak görünüş sağlar.Parlaklık seviyesi,parlak ve mat cilanın ortasındadır.

İskarpela: Ağaç işlerinde ahşaba şekil vermek üzere kullanılan çeşitli kalınlıklardaki el aleti.

İstifÇıtası:Kurutmak ya da bekletmek amacı ile üstüste dizilen tahta,kalas,tabla vb.gereçler arasına konulan belli ölçü ve biçimdeki ağaç parça.

İstif:Kereste, tahta vb.ağaç ürünlerini,kurutmak ya da bekletmek amacı ile belli düzenlerde üst üste dizerek yapılan yığın.

İşkence: İşlenecek parçayı sıkıştırmaya yarayan ve üzerinde vidalı sıkma düzeni bulunan el aleti.

                                           

K

Kabara: İri başı değişik gereçlerle kaplı olan madensel çivi. Deri döşemelerde çivi başlarını örtmek ve güzel görüntü sağlamak amacı ile kullanılır.

Kafes:Minber korkuluklarında kullanılan çıtaların bir kafes oluşturacak şekilde çakılması ileoluşan teknik.

Kapak Makası: Mobilyalarda yukarıdan aşağıya doğru açılan kapakları yatay konumda tutmak amacıyla yapılmış, mafsallı, kollu kapakaracı.

Kapı İskeleti: Dolu kapıda, üzerine kontraplak yapıştırılacak, çerçeve biçimindeki çatkı bölümü.

Kapı: Yapılarda canlıların ve eşyaların mekanlar arasında hareket edebilmesini sağlayan duvar açıklıklarında bulunan, kapanıp açılabilen mimari elemanlar.

Kaplama: Kalınlığı 5 mm den az, ince ağaç levha.

Kaplamalı Mobilya: Yüzeyleri ağaç, plastik vb. levhalarla kaplanmış mobilya.

Karolaj: Pencere camlarının ince çıtalar yardımıyla dikey veya yatay küçük bölüntülere ayrılması.

Kasa: Pencere ve kapıların duvar açıklıklarında sabit şekilde duran kısımları.

Kayıt:Pencerelerin karkasını oluşturan,pencerenin tipine göre dikey,yatay,oval ya da açılı şekilde birbirlerine kenetlenmiş parçalar.

Kepenk: Pencerelerin yer aldığı açıklığın dışında yer alan, görüntü yalıtımı ve güvenlik sağlamak amacıyla kullanılan, açılıp kapanabilen mimari elemanlar.

Kereste:Ağaç tomrukların boyuna biçilmesiyle elde edilen ve marangozlukla inşaatta kullanılan nitelikli ağaç.

Kırlangıç Kuyruğu Birleştirme:Kırlangıç kuyruğunu, kendisi için uygun biçimde açılmış yuvaya yerleştirerek yapılan geçme.

Kırmızı Çürüklük: Mantarlarca yıkımlanan çam türlerinde oluşan kırmızı görüntülü ağaç hastalığı.

Kızaklı Masa: Tablalarına bağlı kızakları ile kullanılma alanı büyüyen yemek masası.

Kiniş: Bir tahtada boydan boya açılan oluk, zıvana.

Kontraplak:En az üç kaplamanın, damarları birbirine dik gelecek biçimde üst üste yapıştırılması yolu ile hazırlanan levha.

Kontratabla:Ağacın çalışma oranını azaltmak ve zararsız hale getirmek için çapraz yapıştırma yöntemi ile hazırlanan tabla.

Korkuluk: Minber merdiveninin iki yanında kullanılan parmaklık.

Kumlama:1.Çam türü ağaçlarda yıl halkaları arasındaki görüntü farkını daha da belirtmek için yüzeye hava basıncından yararlanarak  kum püskürtme. 2.Oyma işlerinde, çukurda kalan yüzeyleri özel dişli araçlarla pütürlendirme.

Kurutma Fırını: Ağacın yapay olarak kurutulmasını sağlayan özel düzen.

Külah: Minberin şerefe kısmını kapatan konik dam örtü.

Künde: İri ve kalın ağaç gövdesi.

Kündekâri: İnce marangozluk, sedefçilik. Birbirine geçme olarak düzenlenen, küçük tahtalardan yapılan bir bezeme tekniği.

L

LakeBoya:Mobilyanın bir kat astar boya ile boyanıp zımparalanarak daha sonra da üzerine örtücü boya atılarak elde edilen ve değişik renklerde uygulanılan bir tür boyama işlemidir.

LakeMobilya:Ahşap,sunta,mdf gibi malzemelerden üretilen daha sonra örtücü boyalarla(istenilen renkte) boyanan mobilyalardır.

Lamba: Kapı ve pencere kanatlarının, kasa veya iskelet içine yerleştirildikleri oyuk; yarım lamba.

Lambri: Ağaç ve ağaç ürünü plakalarla yapılan duvar kaplaması.

Laminant: Sıkıştırılmış talaş üzerine reçine emdirilmiş kağıt baskı.

LamineParke:Genellikle üçkatmandan oluşan %100 doğal bir kaplama malzemesidir.Üst katmana 4mm ağaç,orta katmana 8mm ağaç ve alt katmana da 2mm ağaç malzemesi kullanılır.

Laminant Parke: Sıkıştırılmış talaş üzerine reçine emdirilmiş kağıt baskı sonucu oluşturulmuş parke.

 

M

Mantarlanma: Ön koruma işlemi yapılmayan kerestelerin belirli bölümlerinde mantar oluşumu, çürüme başlangıcı.

Marangoz Mengenesi: Tutkallanmış veya işlenecek olan tahtaların tutturulduğu kıskaç.

Masif: Tomruktan biçildikten sonra kurutularak veya kurutulmadan kullanılan ahşap malzemeye verilen isimdir. Örneğin, masif kapı, masif parke, masif mobilya.

Mastar: Kaba sıvanın yüzeyini düzlemek ve fazlalıklarını almak için kullanılan uzun, düz tahta.

Mat: Parlaklığı 30 gloss ve altında olan yüzeylerdir.

Matkap: Ağaca yuvarlak delik açmak için kullanılan bir alettir.

Mavi Çürüklük: Çam türü ağaçlarda mantarların sebep olduğu mavi görüntülü çürüme başlangıcı.

Mdf:(Medium Density Fiberboard:Orta Yoğunlukta Lif Levha)Ağaç liflerinin sıcakta sertleşen sentetik reçine ile preslenerek birbirine kaynaştırılmasıyla levhalar halinde üretilen ahşap esaslı bir malzemedir.

MdfLam:MDF levha üzerine,sanayi makineleri yardımı ile melamin reçinesi ve tutkal tatbik edilerek dekoratif kağıt ile kaplanması sonucunda elde edilen levhadır.

MembranKapak:Mdf malzemenin yüzeyine pres makinasında pvc kaplanması ile elde edilen üründür. Değişik renk ve model seçeneklerivardır.

Mengene:Onarma,işleme,düzeltme vb. işlemlerin uygulanacağı nesneyi sıkıştırıp istenildiği gibi tutturmaya yarayan bir çeşitalet.

Menteşe:Kapı,pencere,mobilya kapaklarıvb.açılır-kapanır alanlarda  kullanılan,bir mille birbirine tutturulmuş, biri sabit,öbürü hareketli iki parçadan oluşmuş metal parça,reze.

Merkantil: Satışa çıkarılmak üzere ve nitelik ayrımı gözetilmeksizin istiflenmiş kereste.

Mukarnas: Arapça, Farsça ve Osmanlıca sözlüklerde; kademeli çıkıntıları olan basamaklı çatma tavan, kubbe ve rengârenk alacalı işleme” olarak geçmektedir. İslam mimarisinde düşey bir yüzeyden,üzerinde bulunan daha taşkın bir yüzeye geçmek için kullanılan birbiri üzerine oturan bindirmeliklerdir.

Mumcilası:Parafin,serezin,montana, balmumu vb. gereçlerin terebentin ya da neft yağında çözülmesi ileelde edilen ahşap cilasıdır.

 

N

Nem Oranı: Ağaçtaki nemin yüzde olarak değeri.

Nem Ölçer: Ağaçtaki nem niceliğini ölçen cihaz.

Nişangeç: Düzeltilmiş bir kenara değişik aralıklarda paralel çizgiler çizmek için kullanılan el aracı.

 

O

Orta Kayıt: Pencerelerin kenarlarını oluşturan kayıtların dışındaki kayıtlar.

Oymacılık: Ahşabın kesici aletler yardımıyla elde yapılan, çok sabır ve zahmet isteyen el işçiliğidir.

 

Ö

Örtücü Boya: Ağacın yüzünde katman yaparak doğal görüntüsünü örten boya türü.

Özodun: Olgunlaşan ağaç gövdesinin öze yakın bölümü.

 

P

Papel: Çeşitli ağaçlardan soyma, dilme ve biçme yöntemleriyle elde edilen ince ağaç levha.

ParabaşlıÇivi: Lif plakası,kontraplakvb.ince levhaları tutturmada yararlanılan büyük,yuvarlak,yassı başlıçivi türü.

ParkeCilası: Ağaçtan yapılmış yer döşemelerini kirden korumak ve güzel göstermek için kullanılan,sert yapıda, çizilmelere ve darbelere dayanıklı bir cila çeşididir.

PatinaBoya:Eskitme görünümünü sağlamak için ana boyanın üzerine el ile sürülen özel bir boya karışımıdır.

Pervaz:Kapı, gömme dolap,pencere vb. işlerde taşıyıcı çerçeve ile duvarın üzerine tutturulan parça.

Pergole: Latincede saçak anlamına gelen “pergule” kelimesinden türemiştir. İtalyanca gölgelik anlamında kullanılan pergole, açıklıkların yatay, bükümlü ve çatı şeklinde kapatılarak gölgelik alan oluşturmak amacıyla yapılan tente işlemidir.

Pistole:Boya ve verniğin hava yardımıyla boya tabancası ile püskürtülerek boyanacak yüzeye atılma işlemidir.

Pivot: Dairesel hareketli pencere.

Planya: Tahtaların yüzeylerini ve kenarlarını düzeltmek için kullanılır.

Planya Makinesi: Yatay konumda iki tablası arasında dönen bıçakları ile ağacı temizleyip düzelten makine.

Pomel Menteşe: Yaprakları, milleri düz yaprak menteşelerden daha kalın ve mil yatakları palamut, mermi, yumurta ve silindir biçimlerinde olan menteşe.

Ponza Taşı:Geleneksel yöntemlerle cila yaparken ağacın gözeneklerini doldurmada ve yüzey düzeltmede kullanılan,beyaz,köpüklü taş görünüşünde volkanik ürün.

Pres: İki yüzeyin birbirine yapıştırılmasıdır.

                                         

R

Rabıta: Ahşap zemin döşemesi.

Reçine: Katı ya da yarı akışkan, suda çözünmeyen, organik çözücülerde çözünebilen, ısıtılınca yumuşayan ve eriyen maddelerdir. Doğal olarak temin edilebilen türleri olmakla birlikte gelişen kimya sektörü sonucunda sentetik olarak da üretilebilmektedir.

Reçine Kesesi: Çam türü ağaçların yıl halkaları arasında bulunan, içi reçine dolu küçük boşluk.

Rende:Düz ya da eğik ağaç yüzeyleri düzeltmek ve biçimlendirmek amacıile kullanılan araç. Ağaçtan ince talaşı kesme etkisi ileçıkarır.

Renkli Vernik: Saydamlığı kaybolmayacak ölçüde renklendirilmiş ağaç verniği.

Rölyef: Kabartma.

 

S

Satıh: Yüz, yüzey.

Selülozik Boya: Çabuk kuruyan ve pistole ile atılan boya çeşididir.

Seren:1.Çapı 21cm veya daha kalın,uzunluğu 8 metrenin üstünde olan yuvarlak ağaç. 2.Döner merdivenlerde ortaya konan, taşıyıcı,yuvarlak dikme. 3.Kapılarda kasa mahiyetinde kullanılan ahşap parça(kapı sereni).

Silindir Zımpara Makinesi: Döner silindirlerine bez ya da kâğıt zımpara tutturulmuş ağaç zımparalama makinesi.

Sistre:0,6-2mmkalınlığındaçeliklama.Kazıma etkisi ile çalışır.Ağaç yüzeyini temizleme ve düzeltmede kullanılır.

Söve:Duvar açıklıklarının merkeze doğru bakan yüzeylerini örten ve pervazla pencere kasasını birleştiren elemanlar.

Sunta: Sıkıştırılmış talaş ve yongadan levhalar halinde üretilmiş malzemedir.

Suntalam: Odun veya odunlaşmış bitkisel hammaddelerin kurutulmuş yongalarının sentetik reçine tutkalları ile sıcaklık ve basınç altında yapıştırılması ve biçimlendirilmesi sonucunda elde edilen levhalardır.

Süpürgelik: Duvarların zemin (döşeme) ile birleştiği dip kısımlarına uygulanan, duvarla döşemeyi birbirine bağlayan dekoratif elemanlardır. Ahşap, plastik vb. malzemelerden imal edilebilirler.

 

T

Taç: Pencere ve kapı kasalarının üstünde, pervazın yerini alan yatay dekoratif elemanlar.

Tahta Döşeme: Yapılarda taban üzerine döşenen tahta vb. kaplama.

Tahta: Düz, enlice, uzun ve az kalın biçilmiş ağaç.

Tahtakurusu:Yarım kanatlılardan, uzunluğu 3-5mm, vücudu oval ve yassı,kanatları körelmiş,oturulan,yatılan yerlerde üreyen,kan emerek beslenen, pis kokulu böcek, tahtabiti.

Tanin: Meşe, ceviz, iroko gibi ağaç türlerinde bulunan tannik asit türevi organik maddedir.

Tel Çivi: Telden yapılan çivi.

Temel Çivisi: Yapı işlerinde kullanılan büyük çivi.

Termit: Ağacı yıkımlayan beyaz renkli ve karıncayı andıran bir böcek.

Tezgah: Oyma, kesme, zımpara, işkence gibi işlemlerin yapıldığı düz yüzey.

TrifonVida:Kalın gövdeli ve iri dişli özel ağaç vidası.Genellikle kare ya da altıgen başlıdır; anahtarla sıkılır.

Tomruk: Kesilmiş ağacın silindir biçimindeki gövdesi.

Törpü:Ağacın şekillendirilmesinde ve yuvarlatılmasında kullanılır.Balıksırtı,yuvarlakveyassı törpü gibi isimleri vardır.

Tutkal: İki ahşap malzemenin birbirine yapışmasını sağlayan kimyasal malzemedir.

 

V

Vernik:Saydam katman yapma özelliğindeki reçine ve polimerlerin uygun sıvılarda eritilmesi ile elde edilen sıvı bir malzemedir. Verniklemede amaç ağacı bir katmanla örterek dış etkilerden korumak ve güzelleştirmektir.

Vida: Bir ahşap objenin bütün paftalarının oyması tamamlandıktansonra, kurgusunun montajının yapımında kullanılan araçtır.

 

Y

Yağlı Boya: Genel olarak, kuruyan yağlarla toprakboyaların karıştırılmasından elde edilen, koyu kıvamda sıvı.

Yapay Kurutma: Kurutma fırını ya da benzeri bir düzenden yararlanarak ağacı kısa sürede kurutma işi.

Yapışma Süresi: Yapıştırılan iki parçada, yapıştırıcının en yüksek tutma gücüne erişmesine kadar geçen süre.

Yarı Şeffaf Boya/Vernik: Yüzeyde yaptığı katmanla, ağacın doğal görünüşünü tam olarak örtmeyen ahşabın dokularının görünmesine izin veren vernik/boya.

Yarma Kereste: Damarları yönünde yarılarak biçimlendirilmiş ağaç.

Yassı Kavela: En birleştirmede kullanılan, dikdörtgen prizma biçiminde ağaç parçası.

Yeşil Çürüklük:Nemli ortamda dep oedilen gürgen, meşe, ceviz vb.ağaçlarda asalak mantarlardan oluşan çürüme.

YongaLevha:Özel makinelerle elde edilen odun yongalarının sentetik reçine tutkallarıyla ısı ve basınç altındayapıştırılması ve biçimlendirilmesi yoluyla yapılan suni tahta levha,sunta.Yonga levhaları,yongaların levhadaki duruşlarına göre iki türlüdür:Yatık yongalı levhalar(yongaları levha yüzüne genellikle paralel durumda bulunanlar)ve dik yongalı levhalar(yongaları levha yüzüne genellikle dik durumda bulunanlar.) Yüzey durumuna göre, zımparalanmış, zımparalanmamış, kaplamalı, cilalı veya laklanmış yonga levhası çeşitleri vardır.

Z

Zımpara Kağıdı:Cam, granit, çakmaktaşı, elektrokorund, silisyum karpit vb.sert, keskin kenarlı küçük taneciklerin kâğıt üzerine yapıştırılması yoluyla elde edilen aşındırıcı gereç.

Zımpara Takozu: Zımpara kâğıdının yüzeye düzgün sürülebilmesi için üzerine sarıldığı yumuşak ağaç takoz.

Zımpara: Yüzeylerin pürüzünü temizlemeye ve boya veya cila yapmaya hazır hale getirmek için kullanılan malzemedir. Değişik kalınlık ve çeşitleri vardır.

Zıvana:Ahşap parçaların birbirlerine kalıcı şekilde kenetlenmesini sağlayan ve bir bütün oluşturmak üzere tasarlanmış profiller.

Zincir Testere:Elektrik ya da benzin motoru ile çalışan, ormanda ağaç boylarını kesmeye yarayan özel testeredir