Beyaz Çürüklük Nedir, Nasıl Anlaşılır, Belirtileri Nelerdir?

Ahşap Bakterilerinden Beyaz Çürüklük Mantarı
Kesilmiş ağaçlar uzun müddet suda kalırsa bakteri oluşumu görülür. Oluşan bakterilerin sebep olduğu bozulmalar ahşabın taşıma kuvvetini etkilemez ama emprenye, cila vernik gibi bakım işlemleri sonrasında ahşap üzerinde leke oluşumuna neden olur. Bakterilerin neden olduğu tahribat yalnızca satıhın belli maddelere karşı geçirgenliğini çoğaltır, bu da ahşaba uygulanan emprenye, vernik maddelerinin kurumasını geciktirir, böylece ahşap satıhında çirkin bir görüntü oluşumuna sebep olur.

Yüzey küfü ve mavi renk mantarları
Ahşaptaki nem oranının %20 yi geçmemesi gerekir, nemin bu oranı geçmesi durumunda ahşap üzerinde yüzey küfü ve çürümeler oluşur. Yüzey küfü ve mantarlar ahşabın görünümünü olumsuz etkiler fakat kullanım ömrü ve taşıma kapasitesinde bir değişiklik meydana getirmez. Ahşap ön koruma uygulamaları ahşap mantarı ve ahşap küfü olan yerlerde fazla etkili olmaz.

Ahşap çürüme mantarı beyaz çürüklük ve esmer çürüklük olarak iki çeşit odun çürüklüğü vardır. İkinci ismi Sclerotinia sclerotiorum olan beyaz çürüklük, bir bitki mantarıdır. Geniş bir konukçu bitki yelpazesi vardır.

Beyaz Çürüklük Mantarı
Beyaz çürüklük mantarı, odunun ana yapısını oluşturan bütün bileşenlerini yani lignin ve karbonhidratlara hasar verecek güçtedir. Kuramsal olarak odun hammaddesinin tamamını tahrip edebilir. Bu durumda da odunun çeperinde tekdüze bir biçimde olur ve hücre çeperinin hasarı tekdüze biçimde artar. Beyaz çürüklük mantarlarının iki çeşidi vardır. Birincisi, delikçikli beyaz çürüklük olup sağlam odunun içinde birbirinden mesafeli çürüklükler oluşarak, delikli bir görüntü oluşturan beyaz çürüklük mantarlarıdır. İkinci çeşit beyaz çürüklük mantarları ise odunun hücre çeperinde oluşan küçük delikçiklerin azar azar gelişerek büyümesi ve bir süre sonra tüm deliklerin bir araya gelerek hücre zarı kompleksinin yok olması sonucu oduna bakıldığında rahatlıkla görülebilecek koca delikler oluşturan çürüklüklerdir. Beyaz çürüklüğe maruz kalmış oduna çıplak göz bakıldığı zaman ahşapta herhangi renkte değişiklik ve ağırlık azalması haricinde pek bir fark görülmez.

Odunun tüm kısımları tahribata uğrar. Beyaz çürüklükte sırasıyla önce lignin, sonrasında sellüloz bozulmaya başlar. Bozulma, çürüme odun hücresinin lümeninden başlayarak dışarıya doğru ilerler, bununla birlikte çeperlerinde incelme başlar.
Öncelikle lignin bozulduğu için, odun beyazımsı bir renge bürünür. Bu bürünme odunda dağınık şekilli ve lekeli görünümde olur. Beyaz çürüklük sonucu olarak beyaz çürüklük, ahşabın dokusunu mutasyona uğratır, rutubetli, yumuşak, odun süngere benzeyen ve lifli bir hale bürünür, odun beyaz veya sarı renk alır. En belirgin özelliği odun kitlesi içinde koyu renkli hat çizgilerinin belirmesidir. Beyaz çürüklük hastalığının öncelikli emareleri ahşabın gövde tabanında sulu doku bozulmalarıdır ve ağaçtaki bitkinin çürümesine solmasına sebep olur. Beyaz, kabarık mantar miselyum lezyonlarda gelişir ve bu hastalığa “beyaz çürüklük” denmesinin asıl nedenidir.
Piyasada birçok beyaz çürüklük ilacı mevcut olup, beyaz çürüklük ilacı kullanımı ile ahşapta oluşan tahribatı tamamen gidermek pek mümkün değildir, bu nedenle beyaz çürüklük meydana gelmesini önlemeye yardımcı olmak için ahşap emprenye yani ahşabı içeriden koruma uygulaması yapmak her zaman tavsiye edilmektedir.