Rölyef Nedir, Nasıl Yapılır, Kabartma Çeşitleri Nelerdir?

Rölyef nedir?

Rölyef ne demek sorusuna cevap olarak rölyefin Fransızca’ dan türemiş bir kelime olduğunu ve kabartma anlamına geldiğini söyleyebiliriz. Bununla birlikte rölyef, farklı boyutlardaki yapıların kabartılıp inceltilmesiyle oluşturulan bir tür kabartma sanatı olarak bilinir. Bir başka tanımıyla rölyef, tarihi yapılar ya da insan figürlerinin, modele uygun malzemelerle tabloya boyut verilerek yerleştirilmesi demektir. Üç boyutlu şekillendirme tanımı da rölyef için uygun bir tanımlamadır, oyulabilmeye uygun olan hemen her yüzeye rölyef sanatı uygulanabilir.

Taş, ahşap, kağıt ve alüminyum gibi malzemelerin üzerine rölyef sanatı uygulanabilir. Burda en önemli nokta, uygulama yapılacak alanın çok iyi şekilde zımparalanmış olmasıdır, aksi taktirde iyi bir rölyef çalışması elde edilemez.

Rölyef sanatı mimariden, kuyumculuğa, heykeltıraşlıktan teknik resime kadar birçok alanda kullanılır. Hobi amaçlı çalışmalar, mimaride süslemeler, heykel çalışmaları, dekoratif çalışmalarda bu kabartma sanatı yaygın biçimde görülür. Rölyef malzemeleri çalışılacak alan ve modele bağlı olarak farklılık gösterir.  Örneğin mermer yüzey üzerine yapılacak rölyef uygulaması için mermeri oyabilecek malzemelerle çalışılır, kağıt rölyef çalışmasında gereken malzemeler ise çok farklıdır. Örneğin rölyef tablo yapımında genellikle rölyef hamuru, tornavida, zımpara kağıdı ve pense kullanılır. Ahşap rölyef tablolar en bilinen rölyef çalışmalarındandır. Kağıt rölyef tablo da yine en bilinen rölyef çalışmalarından biridir ve bir posterin boyutlandırıldıktan sonra kademe kademe kesilmesi şeklinde yapılır. Kağıt rölyeften süsleme çiçekler hazırlanabilir. Alüminyum malzemeden şamdan gibi dekorasyon eşyalarına da rölyef tekniği ile harika görüntüler verilir. Mimari alanda geçmişte rahle, kapı ve pencere kanatlarında rölyef örneklerine çok rastlanır.

Rölyef çalışması, kabartma tekniği açısından rond-bos kabartma, alçak rölyef ve yüksek rölyef olarak üçe ayrılır. Eğer rölyef çalışmaları yüzey çökertilerek gerçekleştiriliyor ise alçak rölyef, yüzey yükseltilerek gerçekleştiriliyorsa da yüksek rölyef denir. Alçak rölyef ya da alçak kabartma yüzeye çok yakın şekilde olur. Paraların üzerinde bulunan kabartmalar en bilinen alçak rölyef örneklerindendir. Yüksek kabartma ise yüzeyden bi hayli yüksektir, yüksek rölyefe en iyi örnek lahitler gösterilebilir. Üçüncü tür olan rond bos kabartma ise yüzeyden kopuk bir görüntü oluşturacak kadar yüksekte olan rölyef türüdür. Genellikle bunlara örnek olarak heykeller gösterilebilir.

Rölyef çalışmalarına üç boyutlu özellik kazandıran malzemelere rölyef pastalardır. Ancak rölyef pastalar bu çalışmalara sadece boyut kazandırmak için değil, aynı zamanda rölyefleri renklendirmek için de kullanılırlar. Rölyef tekniğine pasta denmesinin nedeni pasta kreması gibi görünmesidir. Gıda alanında, endüstri sektöründe, tarım alanlarında, teknik resim, hobi işlerinde günlük hayatta ve bunlar gibi birçok alanda rölyef pasta kullanılır. Ahşap, metal, polyester, seramik, cam yüzeyler üzerinde kabartılı bir doku, üç boyutlu bir doku yaratmak için üretilen malzemedir.